bron: Pixabay.com

Oorwurmen helpen je geheugen!

Liedjes die de hele dag in je hoofd zitten

Nummers die maar in je kop blijven zitten: irritant soms. Maar zij zijn ook buitengewoon nuttig, want ze helpen je belangrijke gebeurtenissen te herinneren.

Voordat je het weet, neurie je dat deuntje weer en manen geïrriteerde collega’s of geliefden je tot kappen en wel subiet. “Het blijft maar in mijn hoofd!”, roep je verontschuldigend. Zeg nooit meer sorry. Muziek die zich in het brein blijft repeteren, helpt de geheugenfunctie in het brein.

Muziek verankert een anders vluchtige herinnering

De muziek dient als een soort kapstok. Al langer weten we dat muziek, net als geur, sterk verbonden is met emoties en emotionele herinneringen. Nu hebben Amerikaanse wetenschappers aan de California-Davis Universiteit dan ook bewezen dat praktische zaken en alledaagse gebeurtenissen door de hersenen beter worden opgeslagen met behulp van een muziekje.

Wetenschappers willen met muziek het geheugen van ouderen een boost geven.

Zij nemen als voorbeeld de intro, die hoort bij de populaire sitcom Friends uit de jaren negentig van de vorige eeuw en die nu op Netflix weer nieuwe, jeugdige fans maakt. De serie gaat over een hechte groep vrienden in New York en maakte van het nummer “I’ll be there for you” destijds een grote hit. Wie het liedje bijna 30 jaar na dato hoort, is niet alleen weer terug in de tijd, maar kan zich ook weer events en gesprekken binnen de eigen, persoonlijke vriendengroep helder voor de geest krijgen.

Met muziek produceert het geheugen meer accurate details

Om dit te bewijzen, namen de onderzoekers proefpersonen zonder enige muzikale training en knowhow. Zij verdeelden de proefpersonen in verschillende groepen en liet hen een stuk film zien. De ene groep had, een week vóórdat zij de film voor het eerst zag, al de soundtrack gehoord die bij de film hoorde. Een andere groep kreeg helemaal geen soundtrack te horen, ook niet bij het afspelen van de film.

De resultaten waren ernaar. De groep mensen die de soundtrack van de film al eerder hoorde en die de soundtrack nóg eens hoorde tijdens de film, kon een veel accurater verslag geven van de gebeurtenissen in de film. Deze groep reproduceerde ook veel meer beelddetails van de film. Logischerwijs was de groep proefpersonen, die nul soundtrack te horen had gekregen, het slechtst in het onthouden van details als namen, kleuren en plaatsen.

Levendige herinneringen na tientallen jaren

In het Engels noemen we hardnekkige liedjes ook wel earwurms, oftewel oorwurmen. Ze spelen een belangrijke rol vanaf het begin van een herinnering. Vanaf het moment dat een herinnering zich vormt, zorgt de oorwurm ervoor dat dit geen vluchtige herinnering wordt, maar een stevig verankerde beleving, die tientallen jaren na dato nog nauwkeurig opgeroepen kan worden. Tot op zeer hoge leeftijd kun je je daarom herinneren, wat er die ene avond jaren geleden, gebeurde in de toenmalige disco of danshal.

Als onze stap-avondjes met een muziekje gepaard gingen, staan ze voorgoed in onze breinen gekerfd. En oma’s en opa’s die meer dan 50 jaar geleden los gingen op het festival in het Kralingse Bos, gooien de namen van de kleinkinderen wellicht door de war, maar geheid dat ze binnen een seconde terug zijn in hun flower power als ze de muziek horen van toen en je vervolgens gedetailleerd het festival uit de doeken kunnen doen. Urenlang.

Dementie behandelen met muziek?

En dat is dan ook precies wat de wetenschappers van plan zijn. Zij willen een niet-medicinale therapie ontwikkelen, met behulp van muziek, waarbij mensen met dementie weer vat kunnen krijgen op hun lange termijn-geheugen, zo stevig vastgezet érgens in het brein door dat ene irritante nummer.

Gepubliceerd op 24 juni 2021

Bron: Spontaneous mental replay of music improves memory for incidentally associated event knowledge door de Universiteit California-Davis in de Verenigde Staten.