bron: NASA

Galactische wieg en sterfbed

De mooiste foto's van sterrennevels. Deel 1

De beelden die moderne telescopen zoals James Webb maken, zijn verbazingwekkend. Vooral van nevels krijgen we geen genoeg. En met zo’n 3500 gecatalogiseerde nevels in de Melkweg alleen al, hebben we genoeg te koekeloeren.

Nevels zijn immense gas- en stofwolken in het universum. De zwaartekracht kan die stof samensmelten en sterren vormen. Maar het kan ook dat de wolken juist ontstaan zijn in de uitstoot van stervende sterren. Nevels vormen dus zowel de geboortekamer als de sterfkamer van sterren. (***Hier ***kun je deel 2 en hier kun je deel 3 van deze prachtige foto-serie bekijken.)

Dat klinkt mysterieus, maar ze ogen nog veel fantastischer dan ze klinken. Kijk je mee naar de mooiste?

De Orionnevel, ‘langs de vallei’

In de header boven het artikel, zie je de rand van de Orionnevel, genaamd ‘Langs de vallei’. De foto is een compositie gemaakt door Hubble én Spitzer. De linkerkant van de foto is gemaakt met het zichtbare licht door Hubble en de rechterkant met infrarood door Spitzer.

Deze nevel ligt uiteraard in het sterrenbeeld Orion en kun je op donkere nachten ook met het blote oog zien als een wazige vlek net onder de 3 sterren van de gordel in het zwaard van Orion! De Orionnevel wordt ook wel Messier 42 of NCG 1976 genoemd en is 1.350 lichtjaar verwijderd van ons.

Paardenkopnevel

De Paardenkopnevel

Je hebt er een klein beetje verbeelding voor nodig, maar dan zie je het ook: een paardenhoofd. Paardje ligt ook in Orion en is ongeveer 1.500 lichtjaar van aarde verwijderd. Deze foto is gemaakt door Hubble.

Krabnevel

De krabnevel

Hierboven zie je de Krabnevel, gelegen in Stier, zo’n 6.500 lichtjaar verwijderd. Ook deze foto is een compositie en er was heel wat voor nodig, namelijk de gehele wijdte van het elektromagnetische spectrum.

Het infrarood was voor rekening van Spitzer, het zichtbare licht van Hubble en röntgenstraling door Chandra. Ook VLA werd ingezet met radiogolven.

Het is wél een prachtig plaatje geworden.

Carinanevel

De Carinanevel (landschap)

Dit is een uitsnede van wat Carina ons te bieden heeft, gemaakt door de Hubble. De Carinanevel heet ook wel Grote Nevel in Carina of NCG 3372 en is een heldere nevel in het sterrenbeeld Kiel. Twee van de zwaarste en helderste sterren in ons eigen melkwegstelsel, namelijk Eta Carinae en HD 93129A bevinden zich in Carina. De nevel ligt op een afstand van 6.500 tot 10.000 lichtjaar van de aarde en bergt de heetste en de meest blauwe sterren die er maar bestaan: O-sterren.

WR-nevel

Wolf-Rayet Nevel

Deze foto van Hubble toont WR nevel rond de ster WR 31A, maar de nevel heeft meerdere heldere sterren. De nevel oogt als een blauwe bubbel en bevat gassen als waterstof en helium, die met een straf windje door de bubbel razen.

WR is nog maar 20.000 jaar geleden ontstaan. De blauwe bubbel is nog steeds aan het uitdijen en wel met maar liefst 220.000 kilometer per uur! Als je bedenkt dat de afstand tussen aarde en maan ‘slechts’ 385.000 kilometer betreft, heeft WR er dus nog geen 2 uur voor nodig om die afstand in grootte te bereiken.

Kegelnevel

De Kegelnevel

Persoonlijk is dit onze favoriet: de Kegelnevel (NG 2264) gefotografeerd door Hubble. Strikt genomen is dit slechts het topje van de nevel, namelijk de bovenste 2,5 lichtjaar. De hele nevel is 7 lichtjaar groot. Dat is ongeveer 23 miljoen de omtrek van de maan! Kegelmans ligt in het sterrenbeeld Eenhoorn, zo’n 2.500 lichtjaar van de aarde. Ultraviolette straling zorgt ervoor dat waterstoffen opgloeien en geeft ons een prachtig aanzicht.

Klein Juweel

Het Kleine Juweel

Dit sieraadje van een nevel, oftwel Little Gem NGC 6818, ligt in het sterrenbeeld Boogschutter. Je moet er zo’n 6.000 lichtjaar voor reizen als je ‘m in je zak zou willen steken.

De kosmische kliffen

Kosmische Kliffen

Hier zien we absoluut kliffen in. De nieuwe James Webb telescoop fotografeerde met infrarood deze randen van NGC 3324. Dat is een gedeelte van de Carinanevel, waar vooral jonge sterren geboren worden op 7.600 lichtjaar van de aarde.

Dit waren er maar een paar. Maar we blijven voor je zoeken en verzamelen!

Gepubliceerd op 19 maart 2023

Bron: NASA