bron: Pixabay.com

Ook prehistorische mens moest veranderen door 'drukte'

Kleiner territorium en andere levensstijl door bevolkinsgroei

Opschuiven en je aanpassen is een minder modern thema dan je zou denken. Ook prehistorische mensen moesten hun leven al flink veranderen in vergelijking met Neanderthalers die in dezelfde streek woonden.

Neanderthalers hielden van een stevig lapje vlees en waren vooral dol op neushoorns en paarden. Om hun favoriete hapje te bemachtigen hadden ze wel wat over: deze oermensen hadden 95.000 jaar geleden in Centraal Portugal, een jacht territorium van ruim 600 km2.

Die paarden en - wellicht verrassend- ook neushoorns, liepen gewoon bij hen voor de stoep langs. We hebben het over de streek rond de huidige stad Torres Novas, waar 100.000 jaar geleden een inmiddels uitgestorven variant van de neushoorn leefde. Het waren met name zeer grote prooidieren, die bij de Neanderthaler op het menu stonden, zo vonden archeologen aan de University Southampton in Engeland.

Tandglazuur Neanderthaler verraadt grote prooien

Het archeologisch team ging aan de slag met opgegraven gebitsresten van oermensen in Portugal bij de Almonda grotten en vergeleken deze met mensen die 13.000 jaar geleden in dezelfde streek woonden. Daarvoor onderzochten zij het glazuur op de tanden van beide soorten gebitten en lieten daar chemische analyses op los.

De onderzoekers wilden niet alleen een beeld krijgen van het eetpatroon van oermensen, maar ook hoe hun levensstijl veranderde. En dat deed het. vergeleken met de Neanderthaler had deze prehistorische mensen toch een ander leven. En de wetenschappers denken te weten waarom.

Prehistorische mensen die bij de Almonda grotten woonden, hadden een heel ander leven dan Neanderthalers. Ze moesten zich aanpassen aan een groeiende bevolking en plaats maken. Ook toen al.

13.000 jaar geleden was de bevolkingsdichtheid al wat toegenomen. Prehistorische mensen kampten nu niet direct met een gebrek aan levensruimte, maar territoria en jachtgronden werden al kleiner. Zo omvatten hun jachtgronden nog ‘maar’ 300 km2, toch wel een halvering ten opzichte van de Neanderthalers.

Groeiende bevolking had grote gevolgen voor prehistorische mens

Die kleinere territoria hadden tot gevolg dat de oermensen andere prooien gingen bejagen. De wilde paarden waren er namelijk nog wel, maar daar waagde de prehistorische mens zich niet meer aan. De kans dat ze zich daarvoor op andermans territoria moesten wagen met alle gevolgen van dien, was te groot. In plaats daarvan maakten ze een vistochtje naar de rivier de Tagus 20 kilometer verderop. Op de terugweg naar de grot pikten ze nog een wilde geit en een konijn mee. En dat was het dan wel.

De veranderde eet- en jaagpatronen brachten ook andere veranderingen met zich mee. Een neushoorn vangen, doden en slachten is wel heel andere koek dan een konijn te lijf gaan of visgerei moeten fabriceren. Demografische ontwikkelingen en rekening houden met medemensen leidden dus ook 11.000 voor Christus al tot grote aanpassingen in levensstijl voor mensen. Volgens de wetenschappers is dit dus geen moderne kwestie.

Gepubliceerd op 24 mei 2023

Bron: Universiteit Southampton, Groot-Brittannië