bron: Pixabay.com

Glasvezel redt vinvissen

Zo worden aanvaringen tussen schip en walvis vermeden

Noorse wetenschappers hebben een manier bedacht om vinvissen te redden van aanvaringen met schepen. En daarvoor gebruiken zij glasvezelkabels.

Het noorden van Noorwegen wordt langzamerhand een vinvis hotspot. Door het veranderde klimaat en het afnemende zeeijs, verblijven vinvissen steeds vaker het hele jaar in de Noorse wateren en verkennen ze in deze regio steeds meer routes voor zichzelf.

Dat levert echter grote problemen op voor de veiligheid van deze walvissoort. De scheepvaart neemt namelijk ook jaarlijks toe en de lokale autoriteiten van Spitsbergen verwachten het passeren van 35 schepen volgend jaar. Dat klinkt niet veel, maar voor de vinvissen zijn het er 35 te veel. Het risico op aanvaringen tussen oceaanreuzen en schepen neemt aanzienlijk toe. Deze aanvaringen leiden dikwijls tot de dood van de walvis.

Aanvaringen tussen schip en walvis

Wetenschappers aan de Norwegian University for Science and Technology, bekeken hoe ze de walvissen konden behoeden en kwamen al snel uit op een detectieapparaat voor schepen dat meldt, waar walvissen te vermijden. Dan moet je echter wel weten, waar de vinvissen zich begeven. En dáár komt glasvezel om de hoek kijken.

Vinvissen en scheepvaart zitten steeds vaker in elkaar vaar- en zwemwateren. Met desastreuze gevolgen voor de vriendelijke reuzen.

Het traceren van vinvissen is nog niet zo eenvoudig als het lijkt. De onderzoekers wilden namelijk niet lijfelijk een tracking apparaat aanbrengen. Dat vonden zij te ingrijpend voor de zoogdieren. Zij roeiden daarom met de riemen die zij al hadden en bedachten dat er op de zeebodem kilometers lange glasvezelkabels zijn aangelegd. Zouden zij dáár ogen en oren van kunnen maken?

Lasersignalen lokaliseren vinvis én geven dit door aan scheepvaart

Dat konden zij en wel met behulp van DAS. DAS staat voor Distributed Acoustic Sensing, waarbij met een laser uitgaande en terugkomende pulses geregistreerd worden. De laser kan zo meten of er zich bepaalde objecten in de straal bevinden, zoals vinvissen. Omdat de kabels honderden kilometers lang zijn, konden de onderzoekers de vinvissen in het hele gebied, het hele jaar door lokaliseren tot op 100 meter nauwkeurig.

Met deze nauwkeurigheid kan het team een systeem voor schepen ontwerpen dat gekoppeld wordt aan de glasvezel-tracking van de vinvissen. Komt een vinvis op 100 meter in de buurt van een schip, dat slaat het systeem alarm en laat het precies zien hoe de vinvis vermeden kan worden.

De Noren zien overigens natuurlijk niet alleen toepassing voor vinvissen in Noorse wateren. Ook elders komen walvissen en schepen steeds vaker met elkaar in aanraking, zoals in de Verenigde Staten. De vinding dat glasvezel ook als onderwater-microfoon dienst kan doen, is echter zeer goed nieuws. Glasvezelkabels zijn wereldwijd gemeengoed op de zeebodem. De wetenschappers hopen dan ook hun systeem wereldwijd te kunnen gebruiken om meer walvissen te behoeden voor aanvaringen.

Gepubliceerd op 23 mei 2023

Bron: Norwegian University for Science and Technology