"Vaccinatie" redt bij van virus

bron: Pixabay.com

"Vaccinatie" redt bij van virus

Een preventief medicijn door het suikerwater van de kolonie

Wetenschappers hebben een soort vaccinatie ontwikkeld voor bijen. En nee, de vliegende teddy’s worden er niet mee ingeënt, maar krijgen de stof door hun suikerwater gemengd. De “vaccinatie” helpt de bij meer weerstand te verkrijgen tegen de dodelijkste virussen die bijen bedreigen.

We weten het inmiddels: als het met de bij niet goed gaat, gaat het uiteindelijk ook niet goed met de mens. Wetenschappers knoopten het in hun oren en besloten een medicijn voor bijen te ontwikkelen, waarmee ze meer immuniteit tegen virussen ontwikkelen. Een soort vaccinatie dus. Maar dan zonder naald en prik.

Immuunsysteem van bijen gestimuleerd

Amerikaanse entomologen van onder meer de universiteit in Florida, de Louisiana State University en van het agrarische onderzoeksinstituut USDA, werkten samen om een stof te ontwikkelen om bijen wereldwijd gezonder en sterker te maken. De zorg was vooral gericht op de virussen die vooral honingbij koloniën kunnen treffen. Het was dus niet voldoende een medicijn te ontwikkelen om een individuele bij te redden, maar natuurlijk en vooral de hele kolonie. Bovendien moest het middel preventief zijn en dus dezelfde werking hebben als een vaccinatie, namelijk het immuunsysteem activeren.

Honingbijen kunnen gered worden van dodelijke virussen door hun suikerwater aan te lengen met een preventief medicijn.
bron: Pixabay.com
Honingbijen kunnen gered worden van dodelijke virussen door hun suikerwater aan te lengen met een preventief medicijn.

En dat is gelukt. De wetenschappers verwerkten pinacidil in hun vaccinatie. Deze stof werkt in op de kaliumkanalen van bijen en zorgt ervoor dat de beestjes meer zogenaamde vrije radicalen aanmaken. Te veel vrije radicalen kunnen je ziek maken, maar een lichte verhoging in de aanmaak is voor een honingbij juist perfect om het hoofd te bieden tegen maar liefst 6 voor bijen dodelijke virussen, die normaliter vrij spel hebben in een kolonie.

Dodelijke virussen en mijt bedreigen honingbij

En het goede nieuws is: het preventieve bijenmedicijn werkt niet alleen in het laboratorium, maar ook bij de imker en wel op kolonieën van zo’n 80.000 bijen. De pinacidil wordt vermengd met suikerwater en ‘s nachts over de honingraten gedruppeld. Dan zijn de meeste bijen namelijk thuis, want de bij trekt er vooral overdags op uit. De bijen consumeren het suikerwater, krijgen zelf zo de werkzame stof binnen en voeden ook de jonge bijen ermee.

De bij is vooral gevoelig voor de varroamijt, die de weerstand van de bij aantast en virussen overbrengt.
bron: Pixabay.com
De bij is vooral gevoelig voor de varroamijt, die de weerstand van de bij aantast en virussen overbrengt.

De wetenschappers zijn opgetogen over het resultaat, want het middel helpt ook tegen de gevolgen van de gevreesde varroamijt. Deze mijt verzwakt de bij en brengt verschillende virussen over. Met pinacidil echter, bezweken veel minder bijen aan de mijt én waren ze resistenter tegen virions die de mijt met zich mee bracht.

Behandelen met pinacidil is nu nog duur en moet door imkers gebeuren. De wetenschappers wijzen er echter op dat hun ontdekking een grote stap voorwaarts is in het effectief toepassen van preventieve middelen aan bijen om hun aantallen op gezonde niveau’s te houden. Zij hopen daarmee een bijdrage te leveren aan het gevecht tegen de bedreiging van verschillende bijensoorten.

Gepubliceerd op 3 juli 2023

Bron: Universiteit Florida VS

  • bij
  • bijen
  • bijenkolonie
  • honingbij
  • bijenvirus
  • varroa mijt
  • entomologie
  • wetenschap
  • wetenschappelijk onderzoek
lees ook