Extreem andersdenkende heeft moeite met onzekerheid

bron: Pixabay.com

Extreem andersdenkende heeft moeite met onzekerheid

Mensen met een gepolariseerde visie hebben écht een anders werkend brein dan die van gematigd denkenden. Dat heeft niets te maken met politiek links of rechts zijn, of ongevaccineerd versus gevaccineerd. Het anders functioneren van het brein heeft te maken met de mate waarin de visie wordt aangehangen.

Soms worden zij laatdunkend wappies genoemd. Of anti-vaxxers, extremisten, fanatiekelingen en geloofsgekkies. Ook de termen kritisch denkenden of andersdenkenden komen voorbij en worden op één hoop gegooid. Ze kunnen zeer links of juist zeer rechts, overtuigd patriarchaal of militant feministisch: hun breinen werken verrassend genoeg allemaal hetzelfde. Namelijk anders dan het brein van mensen die gematigd of flexibeler zijn in opvatting, welke opvatting dat dan ook mag zijn.

Gepolariseerd mens weinig tolerant voor dagelijkse onzekerheid

Lange tijd is aangenomen dat de hersenen van links en rechts politiek georiënteerde mensen verschillend functioneerden. Dit is niet het geval. Niet de overtuiging zelf, maar de mate waarin mensen de overtuiging aanhangen, maakt het verschil in hersenfunctionaliteit.

Een gepolariseerd brein is bang voor onzekerheid en laat zich gemakkelijk opjutten.
bron: Pixabay.com
Een gepolariseerd brein is bang voor onzekerheid en laat zich gemakkelijk opjutten.

Nederlandse en Amerikaanse onderzoekers hebben in een gezamenlijk onderzoek van de Brown Universiteit in Rhode Island, aangetoond dat mensen met een gepolariseerde opvatting, namelijk beschikken over een grotere intolerantie voor onzekerheid. Die gevoeligheid voor onzekerheid staat los van de opvatting zelf. Dus bijvoorbeeld: een gepolariseerde democraat beschikt over diezelfde intolerantie voor onzekerheid als een gepolariseerde liberaal.

Gevoelig voor onzekerheden, gevoelig voor polarisatie?

De wetenschappers onderzochten proefpersonen met zowel linkse als rechtse opvattingen, waaronder ook gepolariseerden. Ze vroegen de proefpersonen naar hun persoonlijke en politieke belevingen, zekerheden en onzekerheden. Zij onderzochten tevens hoe zij de dagelijkse onzekerheden in het leven ervoeren. Hiermee wilden zij vaststellen, in welke mate de proefpersonen een onverdraagzaamheid beleven tegenover deze dagelijkse onzekerheden.

Ook lieten zij hen verschillende video’s kijken, terwijl hun hersenactiviteit werd gemeten. De video’s bestonden uit 3 verschillende soorten, te weten politiek opruiende debatten, neutrale natuurfilms en tenslotte neutrale berichtgeving over politieke onderwerpen. Mensen die een grotere intolerantie voor onzekerheid aan de dag legden, vertoonden bij opruiende politieke debatten veel meer hersenactiviteit, dan mensen die dezelfde debatten keken, maar die minder gevoelig zijn voor onzekerheid. De hersenactiviteit bij de neutrale video’s bleek bij alle gevoeligheid en overtuigingen hetzelfde. Objectiviteit werd dus door zowel gepolariseerd als ongepolariseerd in dezelfde mate gewaardeerd en veroorzaakte geen overmatige hersenactiviteit bij welk testpersoon dan ook.

Gepolariseerd brein makkelijker opgestookt

Éen en ander biedt een goed aanknopingspunt om te menen dat polarisatie bij mensen beïnvloed wordt door gepolariseerde informatie. Mensen die gevoelig zijn voor onzekerheden in het leven, of dit nu financieel, emotioneel of praktisch is, zijn eerder geneigd gepolariseerd te reageren op informatie die opruiend is. Mensen die toleranter zijn tegenover onzekerheden, hebben minder de neiging in gepolariseerd denken terecht te komen als ze politiek opruiende informatie krijgen.

De wetenschappers menen dat dit goed nieuws is om partijen, die sterk tegenover elkaar staan, toch respectvol met elkaar door één deur te kunnen laten gaan. De toon van de berichtgeving blijkt immers belangrijk. Neutrale en objectieve communicatie is de sleutel om te voorkomen dat mensen die onzekerheden moeilijker kunnen verdragen, te polariseren.

Gepubliceerd op 13.11.2021

Bron: Intolerance of uncertainty modulates brain-to-brain synchrony during politically polarized perception door Brown University Rhode Island, Verenigde Staten.

  • wappies
  • links
  • rechts
  • verkiezingen
  • extreemrechts
  • complotdenken
  • complotdenkers
  • politiek
  • neurologisch onderzoek
  • wetenschap
  • maatschappij
lees ook