Zelfs rijke Maya's leden honger

bron: Pixabay.com

Zelfs rijke Maya's leden honger

Ontberingen lijden terwijl je een goede functie bekleedt. Een recente vondst in Mexico bewijst dat dit bij de Maya’s niet ongebruikelijk was.

We kunnen ons niets voorstellen bij een Mark Rutte die bij een voedselbank moet aankloppen of een Merkel die met pijn loopt omdat ze geen medische zorg kan betalen. Toch was dit bij de Maya’s niet ongewoon.

Arme rijke Maya’s

In Mexico, vlakbij de grenzen met Belize en Quatamala, is onlangs het graf ontdekt van de diplomaat Ajpach’ Waal. Ajpach werd zo’n 1300 jaar geleden, rond 800 na Christus, begraven in de toenmalige grote stad El Palmar. Ajpach was belangrijk, anders had hij überhaupt niet zo’n voornaam graf. Bij het graf hoorde namelijk ook een offertafel en inscripties die vertellen over zijn politieke verrichtingen. En die zijn niet gering. Zo had hij de rol van vredestichter en ambassadeur tussen twee rivaliserende maya-koninkrijken, namelijk die van Copán en Calakmul.

Zelfs rijke Maya's leden honger

bron: Pixabay.com

Ruïne in de Maya-stad El Palmar, waar de arme rijke Maya Ajpach ooit woonde en werkte.

Ook uit andere zaken bleek Ajpach tot de maatschappelijke elite te behoren. Zo ontbraken de meeste van zijn voortanden. En dat hoorde ook zo. Hoe belangrijker je was, hoe meer tanden je mocht missen, want het was de bedoeling dat je implantaten van jade en pitriet daarvoor in de plaats kreeg.

Gebitsimplantaten van jade voor Maya kakkers

Hoe groener en zwarter je prachtige glimlach was, des te belangrijker jouw job dus. Want het gebruik van implantaten was niet alleen voorbehouden aan de crème de la crème van de Maya-wereld, maar ook nog eens streng gereguleerd. Het is dus uitgesloten dat je zónder die voorname positie, maar slechts vanuit een wanna-be situatie, je knagers mocht laten weg boren om deze te vervangen. Het gebit van Ajpach, echter, laat netjes weg geboorde tanden zien, dus weten we dat hij zijn mond mócht tooien met implantaten. Bovendien was zijn achterhoofd plat, wat een schoonheidsideaal was onder voorname Maya’s.

Gelukkig man dus die Ajpach, zou je zeggen. Maar niets is minder waar. Uit onderzoek van het lichaam blijkt dat hij onbehandelde abcessen had in zijn mond, leed aan ernstige arthritis en bovendien zoveel honger had geleden in zijn jeugd, dat dit sporen en schade naliet aan zijn schedel.

Hommeles bij de Maya’s: koningen Copán en Calakmul in de clinch

Het zou nog zo kunnen zijn dat Ajpach in zijn latere leven de maatschappelijke ladder had beklommen, maar dat is niet het geval, zo blijkt uit de opgravingen. Ook zijn vader was een belangrijk functionaris, zo tonen de graf-inscripties.  Ajpach erfde zijn functie van ambassadeur van zijn vader die hetzelfde beroep uitoefende. Ook zijn vader, was dus al een hoge arme pief.

Volgens de antropologen van de Universiteit California Riverside was dit niet ongewoon bij de Maya’s. Die zien dat je mate van materiële welstand heel erg samen hing met de politieke situaties van het rijk. Op het moment dat er veel frictie was tussen de verschillende koninkrijken, bracht die onrust zoveel instabiliteit en armoede met zich mee, dat de armoede ook de hoger geplaatsten trof.

Maya stad overwoekerd door de jungle

De economische en politieke instabiliteit waaronder Ajpach leefde, bracht niet alleen leed voor hem persoonlijk. El Palmar, de stad waar de diplomaat woonde, viel al snel in verval en de Maya’s trokken er weg. Niet lang nadat Ajpach er stierf, stierf ook de hele stad uit en werd deze overwoekerd door de jungle.

Gepuliceerd op 19.03.2021

Bron: paper University of California- Riverside: The Life Course of a Standard-Bearer: A Non-royal Elite Burial at he Maya Archaeological Site of El Palmar door Jessica I. Cerezo-Román, Kenichiro Tsukamoto.

  • maya's
  • el palmar
  • copán
  • calakmul
  • geschiedenis
  • wetenschap
  • onderzoek
  • gebitsimplantaten
  • armoede
  • jade
lees ook