bron: Pixabay.com

De zinkende stad

Helft van 82 grootste steden China zinkt: wetenschap vreest nieuwe Katrina

Wereldsteden zijn aan het zinken. Vooral in China vormt dit een groot probleem. Shanghai alleen al, is zelfs 3 meter diep gezakt in de laatste eeuw. Volgens nieuw onderzoek dreigen er problemen voor maar liefst één derde van de Chinese stedelijke bevolking, als er niet wordt ingegrepen. Maar niet alleen in China speelt het probleem.

Venetië luidde eerder al de noodklok: door de vele toeristen zakt de stad door haar hoefjes, oftewel in het water. Venetië begon daarom toeristen te reguleren en te belasten voor hun bezoek. Zinkende steden zijn echter een mondiaal probleem. De belangrijkste oorzaak vormen menselijke activiteiten, zoals zware bebouwing én het onttrekken van grondwater uit het betreffende gebied. Wordt het onttrekken van grondwater tegengegaan, dan stopt de verzinking ook, zo bleek in de Japanse steden Osaka en Tokyo. Daar stopte men in de jaren 70 van de vorige eeuw met het onttrekken van grondwater, waarna het zinken van de steden minimaliseerde of zelfs stopte.

Wiebelige wolkenkrabbers en vergroot risico op overstromingen

In veel landen is men echter nog niet zo ver en in China is men met satellieten wel driftig aan het meten, maar heeft men nog geen maatregelen genomen. Maar liefst 45% van de onderzochte 82 steden in China verzinkt, waarvan 16% met een snelheid van 1 cm per jaar.

Het verzakken van gebouwen kan tot ernstig instortingsgevaar leiden, een hoog risico voor stedelijk China.

Op nationaal niveau wordt geschat dat ongeveer 270 miljoen stedelijke inwoners worden getroffen, waarvan bijna 70 miljoen te maken hebben met snelle bodemdaling van 10 mm per jaar of meer. Hotspots zijn onder meer Beijing en Tianjin.

1 cm per jaar klinkt misschien niet veel, maar kan rampzalig uitpakken voor de honderden miljoenen inwoners. "Bodemdaling brengt de structurele integriteit van gebouwen en kritieke infrastructuur in gevaar en verergert de impact van klimaatverandering wat betreft overstromingen, met name in kuststeden waar verzakking de zeespiegelstijging versterkt," meent professor Nicholls (Britse East Anglia University) die onderzoekt hoe we ons kunnen aanpassen aan overstromingen en stijgende zeespiegels.

Herhaling ramp Katrina in China?

De instabiliteit van bebouwing is dus het grootste gevaar voor zinkende steden. Vooral aan de kust zijn steden kwetsbaar, juist door de stijgende zeespiegel. Wetenschappers verwijzen daarbij naar de ramp door orkaan Katrina in 2005. Ook daar speelde bodemdaling mee. De zeeweringen die de stad hadden moeten beschermen, waren verzonken en instabiel geworden. Overigens verdenken de onderzoekers niet alleen het slinkende grondwater, maar ook verkeers vibraties en tunnelbouw. Beijing bijvoorbeeld zakt bijna een halve centimeter ieder jaar, vooral in de buurt van metro’s en snelwegen. Voor de goede orde: natuurlijke opwaartse of neerwaartse bewegingen van het land komen ook voor, maar zijn over het algemeen veel kleiner dan door de mens veroorzaakte veranderingen.

Verzinking was een grote factor in de ramp met Katrina bij New Orleans. De zeeweringen die de stad hadden moeten beschermen, waren te verzakt om stabiel te blijven.

Volgens Nicholls hebben de getroffen kuststeden in China en daarbuiten, bijzondere aandacht nodig. "Veel steden en gebieden over de hele wereld ontwikkelen strategieën voor het beheersen van de risico's van klimaatverandering en zeespiegelstijging. We moeten leren van deze ervaring om ook de dreiging van bodemdaling aan te pakken, die vaker voorkomt dan momenteel wordt erkend."

Gepubliceerd op 25 april 2024

Bronnen: University of East Anglia (Groot Brittannië) Robert J. Nicholls, Manoochehr Shirzaei. Earth’s sinking surface. Science, 2024; 384 (6693): 268 DOI: 10.1126/science.ado9986